(象形。甲骨文字形。象麥子形。本義:麥。小麥叫“麥”,大麥叫“麰”(或?qū)懽鳌澳病?)
• 同本義
  • 來(lái)，周所受瑞麥來(lái)麰也?！墩f(shuō)文》
  • 貽我來(lái)牟?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=383' class='poemCommentLink' target='_blank'>《詩(shī)·周頌·思文》。段注：“武王渡孟津，白魚(yú)躍入王舟。出涘以燎。后五日?；鹆鳛闉酰逯?，以殻俱來(lái)，此謂遺我來(lái)牟?！?/li>
  • 于皇來(lái)牟?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=384' class='poemCommentLink' target='_blank'>《詩(shī)·周頌·臣工》。疏：“嘆其受麥瑞而得豐年也?！?/li>
又如：來(lái)牟(古時(shí)大小麥的統(tǒng)稱(chēng))
• 未來(lái)，將來(lái)
  • 來(lái)日方長(zhǎng)?！?span id="gwqaa2q" class='label'>清·梁?jiǎn)⒊?/a>《飲冰室合集·文集》
  • 知來(lái)者之可追?！?span id="kswe2e0" class='label'>晉·陶淵明《歸去來(lái)兮辭》
又如：來(lái)代(后代；后世);來(lái)辰(來(lái)早。明天早晨);來(lái)茲(來(lái)年；將來(lái));來(lái)哲(后世賢智之人);來(lái)軫(后來(lái)的車(chē)，比喻后來(lái)的人或物)
• 姓

• 由彼至此；由遠(yuǎn)到近。與“去”、“往”相對(duì)
  • 來(lái)，至也。——《爾雅》。朱駿聲曰：“往來(lái)之來(lái)正字是麥，菽麥之麥，正字是來(lái)。三代以還，承用互易，如苑宛、童僮、酢醋、穜種之比。許君未經(jīng)訂正，故沿偽至今?！?/li>
  • 憧憧往來(lái)?！?a href='https：//cnkgraph.com/Writing/1364783' class='poemCommentLink' target='_blank'>《易·咸》
  • 我行不來(lái)?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=275' class='poemCommentLink' target='_blank'>《詩(shī)·小雅·采薇》
  • 笑問(wèn)客從何處來(lái)?！?span id="cmg2yy2" class='label'>唐·賀知章《回鄉(xiāng)偶書(shū)》
  • 翩翩兩騎來(lái)是誰(shuí)?！?span id="gqikeee" class='label'>唐·白居易《賣(mài)炭翁》
  • 然往來(lái)視之?！?span id="wgq0i2g" class='label'>唐·柳宗元《三戒》
  • 有朋自遠(yuǎn)方來(lái)?！?a href='https：//cnkgraph.com/Writing/1197817' class='poemCommentLink' target='_blank'>《論語(yǔ)》
  • 往昔初陽(yáng)時(shí)，謝家來(lái)貴門(mén)?！?a href='Query.aspx?type=poem&id=442' target='_blank'>《古詩(shī)為焦仲卿妻作》
又如：來(lái)寇(敵人來(lái)犯);來(lái)至(來(lái)到);來(lái)突(突然而來(lái))
• 歸，回來(lái)，返回
  • 萃聚而升不來(lái)也?！兑住るs卦》。注：“還也?！?/li>
  • 凡諸侯之女歸寧曰來(lái)?！蹲髠鳌でf公二十七年》
  • 若吾子之德莫可歌也，其誰(shuí)來(lái)之?——《左傳·文公七年》
又如：來(lái)家(回到家里來(lái));來(lái)三去四(來(lái)來(lái)去去);來(lái)還(歸來(lái)，回來(lái));來(lái)寧(歸寧。女子回娘家省親);來(lái)歸(回來(lái)；歸來(lái));來(lái)舍(回歸而有所定止)
• 歸服；歸順
  • 修文德以來(lái)之——《論語(yǔ)·季氏》
又如：來(lái)服(前來(lái)順?lè)?
• 招來(lái)；招致。后多作“徠”
  • 故遠(yuǎn)人不服，則修文德以來(lái)之。——《論語(yǔ)·季氏》
又如：來(lái)致(招致，招來(lái))
• 加入[一群人] 中 。如：你來(lái)不來(lái)?
• 讓不受約束、干擾地滿(mǎn)足 [需要] 。如：來(lái)五斤；來(lái)兩盤(pán)
• 意想不到地或突然地發(fā)生、出現(xiàn) 。如：?jiǎn)栴}一來(lái)就馬上解決
• 產(chǎn)生；開(kāi)始；發(fā)生 。如：來(lái)路(來(lái)歷；來(lái)源);來(lái)歷(來(lái)由；原委);來(lái)情(情由);來(lái)情去意(來(lái)去的情由與意向);來(lái)方(來(lái)源);來(lái)龍(風(fēng)水先生稱(chēng)主山為來(lái)龍。即龍脈的來(lái)源)
• 追溯來(lái)源、血統(tǒng)或起源 。如：來(lái)方(來(lái)源，進(jìn)項(xiàng));來(lái)煞(來(lái)勁；出息)
• 相當(dāng)于做 。如：來(lái)不得
• 用在動(dòng)詞結(jié)構(gòu)(或介詞結(jié)構(gòu))與動(dòng)詞(或動(dòng)詞結(jié)構(gòu))之間表示前者是方法、方向或態(tài)度，是目的。如：你能用什么辦法來(lái)幫助他呀?
• 用在動(dòng)詞后，表示估計(jì)或著眼于某一方面。如：看來(lái)容易；說(shuō)來(lái)話(huà)長(zhǎng)
• 用在另一動(dòng)詞前，表示要做某件事。如：我來(lái)畫(huà)；大家都來(lái)唱歌
• [方]：在 。如：來(lái)里(在這里或在那里);來(lái)哚(在);來(lái)浪(在那里)
• 表示動(dòng)作的趨向
  • 將子頭與劍來(lái)?！?span id="mwwoogi" class='label'>晉·干寶《搜神記》
  • 聞來(lái)垂釣碧溪上?！?span id="weoyiik" class='label'>唐·李白《行路難》
  • 長(zhǎng)鋏歸來(lái)乎?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=25884' class='poemCommentLink' target='_blank'>《戰(zhàn)國(guó)策·齊策四》
  • 歸來(lái)倚杖自嘆息。——唐·杜甫《茅屋為秋風(fēng)所破歌》
  • 歸來(lái)頭白還戍邊?！?span id="qasaaau" class='label'>唐·杜甫《兵車(chē)行》
  • 長(zhǎng)鋏歸來(lái)者?！稇?zhàn)國(guó)策·齊策四》
• 假借為“釐”(lí)。賜予
  • 來(lái)女孝孫?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=101' class='poemCommentLink' target='_blank'>《儀禮·少牢饋食禮》。鄭玄注：“來(lái)，讀曰釐；賜也”
• 假借為“賚”。賜予
  • 東人之子，職勞不來(lái)。——《詩(shī)·小雅·大東》。高亨注：“來(lái)，借為賚?！?/li>

• 你的；你們的 。用于通信的回復(fù)中。如：來(lái)信收到；來(lái)電收到
• 這
  • 俺哥哥傳將令三四番，可怎生無(wú)一個(gè)承頭的?來(lái)一個(gè)燕青將面劈，那一個(gè)楊志頭低?！?span id="y2oykuo" class='label'>元·佚名《黃花峪 》

• 無(wú)義，譯作“了”，“吧”，或不譯
  • 歸去來(lái)兮，田園將蕪，胡不歸?！?span id="ece2a2g" class='label'>陶淵明《歸去來(lái)兮辭》
• 在數(shù)量上接近精確 。如：兩米來(lái)高
• 用在數(shù)量或數(shù)量詞后面，表示概數(shù)；大約 。如：二十來(lái)個(gè)
• 從頭到尾過(guò)去地 。如：兩千年來(lái)；來(lái)日(往日；過(guò)去的日子);來(lái)日大難(本指往日艱難。后亦用以指前途困難重重)
• 以來(lái)，表示時(shí)間從過(guò)去某時(shí)持續(xù)到現(xiàn)在
  • 吾數(shù)年來(lái)欲買(mǎi)舟?！?span id="owsmgem" class='label'>清·彭端淑《為學(xué)一首示子侄》
  • 數(shù)百年來(lái)?！?span id="0oggqau" class='label'>唐《柳河?xùn)|集》
  • 去來(lái)江口守空船?！?span id="eqm00qq" class='label'>唐·白居易《琵琶行(并序)》
  • 夜來(lái)城外一尺雪?！?span id="y0wgoga" class='label'>唐·白居易《賣(mài)炭翁》
又如：來(lái)古(自古以來(lái));來(lái)來(lái)(以來(lái));來(lái)緣(指來(lái)生的因緣);別來(lái)無(wú)恙乎?
• 用在數(shù)詞后，表示列舉的原因或理由。如：這些天沒(méi)去看她，一來(lái)路太遠(yuǎn)；二來(lái)沒(méi)功夫

• 用于句尾，相當(dāng)于“咧”
  • 剛才奶奶和襲人姐姐怎么囑咐來(lái)!——《紅樓夢(mèng)》

• 慰勞
  • 勑，勞也。從力，來(lái)聲。字亦作俫?！墩f(shuō)文》
  • 知子之來(lái)之，雜佩以贈(zèng)之?！?a href='Query.aspx?type=poem&id=190' target='_blank'>《詩(shī)·鄭風(fēng)·女曰雞鳴》。高亨注：“來(lái)，借為勑?！?/li>
  • 勞俫有意者?！稘h書(shū)·平當(dāng)傳》
  • 勞之來(lái)之，匡之直之，輔之翼之?！?a href='/Query.aspx?type=poem1&id=839028' class='poemCommentLink' target='_blank'>《孟子·滕文公上》
  • 莫我肯勑?！对?shī)·魏風(fēng)·碩鼠》
  • 賢者勑其材?！俄n非子·王道》

• 《廣韻》落哀切《集韻》《韻會(huì)》《正韻》郞才切，??賴(lài)平聲。 (灰韻)
• 至也，還也，及也。《禮·曲禮》禮尚往來(lái)。往而不來(lái)，非禮也。來(lái)而不往，亦非禮也。
• 又《公羊傳·隱五年》公觀魚(yú)於棠，登來(lái)之也?！对]》登讀爲(wèi)得，齊人謂求得爲(wèi)登來(lái)。
• 又玄孫之子曰來(lái)孫。
• 又麥名。《詩(shī)·周頌》貽我來(lái)牟?！?a target='_blank'>前漢·劉向傳》作飴我釐麰。亦作?。
• 又呼也?！?a target='_blank'>周禮·春官》大祝來(lái)瞽令臯舞。
• 又姓。
• 又《集韻》洛代切，音賚。 (隊(duì)韻)
• 撫其至日來(lái)?！?a target='_blank'>孟子》放勳曰：勞之來(lái)之。
• 又葉鄰奚切，音離。
• 《詩(shī)·邶風(fēng)》莫往莫來(lái)，悠悠我思?！端貑?wèn)》恬澹虛無(wú)，眞氣從之。精神守內(nèi)，病安從來(lái)。
• 又葉郞狄切，音力。
• 《詩(shī)·小雅》東人之子，職勞不來(lái)。葉下服?！洞笱拧方?jīng)始勿亟，庶民子來(lái)。
• 又葉落蓋切，音賴(lài)。 (泰韻)
• 《屈原·離騷》因氣變而遂會(huì)舉兮，忽神奔而鬼怪。時(shí)髣髴以遙見(jiàn)兮，精皎皎以往來(lái)。
• 又葉良置切，音利。 (寘韻)
• 《荀子·賦篇》一往一來(lái)，結(jié)尾以爲(wèi)事。
• 考證：〔《荀子·賦論篇》一往一來(lái)，結(jié)尾以爲(wèi)事。〕
• 謹(jǐn)照原書(shū)省論字。

清代 段玉裁《說(shuō)文解字注》

周所受瑞麥來(lái)麰也。也字今補(bǔ)。詩(shī)正義此句作周受來(lái)牟也五字。周頌。詒我來(lái)麰。箋云。武王渡孟津。白魚(yú)躍入王舟。出涘以燎。後五日?；鹆鳡?wèi)烏。五至。以榖俱來(lái)。此謂遺我來(lái)牟。書(shū)說(shuō)以榖俱來(lái)。云榖紀(jì)后稷之德。按鄭箋見(jiàn)尙書(shū)大誓、尙書(shū)旋機(jī)鈐合符后。詩(shī)云來(lái)牟、書(shū)云榖。其實(shí)一也。下文云。來(lái)麰、麥也。此云瑞麥來(lái)麰。然則來(lái)麰者、以二字爲(wèi)名。毛詩(shī)傳曰。牟、麥也。當(dāng)是本作來(lái)牟、麥也。爲(wèi)許麰下所本。後人刪來(lái)字耳。古無(wú)謂來(lái)小麥、麰大麥者。至廣雅乃云麳小麥、??大麥。非許說(shuō)也。劉向傳作釐麰。文??典引注引韓詩(shī)內(nèi)傳。貽我嘉??。薛君曰。??、大麥也。與趙岐孟子注同。然韓傳未嘗云來(lái)小麥。二麥一夆。象其芒朿之形。二麥一夆、各本作一來(lái)二縫。不可通。惟思文正義作一麥二夆。今定爲(wèi)二麥一夆。夆卽鏠字之省。許書(shū)無(wú)峯。則山耑字可作夆。凡物之標(biāo)末皆可偁夆。夆者、朿也。二麥一夆爲(wèi)瑞麥。如二米一稃爲(wèi)瑞黍。葢同夆則亦同稃矣。廣韻十六咍引埤蒼曰。?麰之麥。一麥二稃。周受此瑞麥。此一二?字亦是互譌。二麥一稃。亦猶異畮同穎、雙觡共柢之類(lèi)。其字以？象二麥、以？象一芒。故云象其芒朿之形。洛哀切。古音在一部。天所來(lái)也。故爲(wèi)行來(lái)之來(lái)。自天而降之麥。謂之來(lái)麰。亦單謂之來(lái)。因而凡物之至者皆謂之來(lái)。許意如是。猶之相背韋之爲(wèi)皮韋、朋鳥(niǎo)之爲(wèi)朋攩、鳥(niǎo)西之爲(wèi)東西之西、子月之爲(wèi)人偁、烏之爲(wèi)烏呼之烏。皆引伸之義行而本義廢矣。如許說(shuō)、是至周初始有來(lái)字。未詳其恉。詩(shī)曰。詒我來(lái)麰。今毛詩(shī)詒作貽。俗字也。麰作牟。古文假借字也。